Заедничка изјава на актерите од граѓанското општество од Западниот Балкан за пандемијата КОВИД-19

Со оглед на тоа што коронавирусот продолжува да се шири низ нашите земји и региони, сите ние сме загрижени за тешките последици од пандемијата врз нашите секојдневни животи, како и за долгорочното влијание на кризата. Ние, актерите од граѓанското општество од Западен Балкан, стоиме здружени и решени да продолжиме во заедничките напори со локалните, националните, регионалните и меѓународните актери, да ги ублажиме негативните социо-економски влијанија на кризата и да градиме поправедни, одржливи и демократски општества.

Ние, заедно:

• Го изразуваме нашето најискрено сочувство кон жртвите од КОВИД-19 и нивните најблиски;
• Покажуваме солидарност и изразуваме длабока благодарност кон актерите во првите редови кои ги ризикуваат своите животи да обезбедат поддршка и основни услуги за погодените и пошироката популација;
• Ги пофалуваме брзите одговори и пристапи засновани врз докази за КОВИД-19 од страна на
  владите на шестте држави од Западниот Балкан.

Денес, повеќе од кога и да било, на луѓето им треба уверување дека нивните влади реагираат итно, одговорно и одлучно, за да ги ублажат социјалните и економските последици од оваа криза, обезбедувајќи целосна транспарентност на нивните активности, и дека развиваат сеопфатни стратегии за „денот потоа“.

Веруваме дека е императив владите, здравствените институции, донаторите, медиумите, бизнисите и актерите од граѓанското општество да:

• Демонстрираат солидарност и преземат колективна акција за да одговорат на кризата на ефективен и ефикасен начин;
• Помогнат на најранливите во нашите општества во овие неизвесни времиња;
• Спроведат истражување и анализа за подобро разбирање, предвидување и антиципирање на социо-економските и другите влијанија на пандемијата;
• Изготват стратегии за обновување и подготвителни планови за „денот потоа.“

Повикуваме:

Државните институции да обезбедат навремени и информации засновани на факти, на достапни формати и јазици за различни делови од нашите општества. Ова вклучува информации за КОВИД-19 и транспарентност за управување со пандемијата, особено во врска со:

• преземени мерки за да се спречи ширењето на вирусот, невработеноста и загубата на работни места и да се вклучат и да се поддржат засегнатите заедници, особено најранливите и тешко достапните;
• „финансиски пакети за итни случаи и закрепнување“;
• влијанијата на полицискиот час и други мерки што можат да ги загрозат човековите права, менталното здравје, животната средина, безбедноста и сигурноста, вклучително и семејното и родово-базираното насилство;
• плаќање данок за време на пандемијата (приход, пензиски придонеси, имот, итн.);
  комунални услуги и други сметки (електрична енергија, вода, отпад, кирија); банкарски заеми, камати и такси;
• спротивставување на дезинформациите и раздвојувачката реторика; борба против сите облици на стигма и дискриминација; поддршка и заштита на актерите во првите редови и напорите што градат доверба и засилување на солидарноста;
• заштита и поддршка на бегалците и барателите на азил заробени во застрашувачки услови во
  нашите граници и ЕУ;
• блиската соработка и поддршката помеѓу владите во регионот, вклучително и преку споделување
  информации, знаења, ресурси и техничка експертиза;
• осигурување дека ограничувањата за заштита на јавното здравје ќе бидат со ограничено траење, пропорционални, засновани врз докази и можни за преглед од суд;
• обезбедување финансиска поддршка за сите мали и средни претпријатија и самовработени погодени од пандемијата, да ги надоместат нивните загуби и да ја зајакнат нивната резилиентност, иновативност, претприемништво и потенцијал за раст по кризата.

Политичките партии:

• демонстрирање на единство и соработка и поддршка на мерките за справување со непосредните и долгорочните последици од пандемијата.

Медиумите:

• имаат витална обврска да известуваат на професионален, етички и одговорен начин и да обезбедат навремени, точни, доверливи и објективни информации за јавноста;
• спротивставување на лажни вести, митови и стигматизација поврзана со пандемијата;
• помагање на јавноста да ги разбере настаните и мерките преземени од властите и средства за
  заштита преку едноставни пораки;
• обезбедување простор за различни чинители и заедници, особено најранливите
  делови од нашите општества.

Приватниот сектор:

• демонстрирање на социјална одговорност преку поддршка на своите вработени во овие тешки времиња, и да не ја користат пандемијата како изговор за намалување на нивните вработени;
• тесно да соработуваат со државните институции и други актери и да бидат ажурирани со мерките и достапните финансиски инструменти прилагодени за поддршка на приватниот сектор.

Граѓанското општество:

• одржување на тековна комуникација, размена на информации и искуства за влијанието
  на и одговори на пандемијата, и на иновативни/креативни начини за вршење на работата за време на кризата;
• континуирано да даваат глас на ранливите групи и да застапуваат за нивна заштита и поддршка;
• зачувување на високи стандарди и одговорност при обезбедување поддршка за време на кризата, вклучително и при споделување на докази, најдобри практики, податоци и ресурси за што функционира при справување со вирусот;
• учење лекции од кризата со цел да се информираат изборите за политики потоа и за време на
  процесот на закрепнување;
• одговорно ангажирање, заедно со медиумите, во справувањето со лажните вести, митови и стигматизација поврзана со пандемијата.

ЕУ и донаторската заедница:

• истакнување на важноста на владите да ги поддржуваат демократските вредности и принципи и да ги почитуваат човековите права;
• постојана размена на информации и интеракција со актерите, вклучително и за тоа како пандемијата влијае на нивните приоритети, планови, програми и финансирање;
• демонстрирање на постојана посветеност да помогне во ублажување на негативните влијанија на пандемијата врз граѓанското општество во целост, и не само на оние кои се фокусираат на олеснување на вонредната состојба;
• продолжување со колективната акција и координација заснована на потреби, инклузивна и кохерентна финансиска поддршка/одговор за земјите од Западниот Балкан за ублажување на непосредните и долгорочните последици од кризата.

Список на потписнички (по абецеден ред):